Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής περιήγησης
στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Σερρών/Πινακοθήκη "Κωνσταντίνος Ξενάκης"
για εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (3/11/2024) ήδη έχουν
αναρτηθεί στο παρόν ιστολόγιο και κοινοποιηθεί στο FaceBook: Α. Κάποια αρχικά
ερωτήματα περί "επαναστατικότητας", Β. Βιογραφικά στοιχεία του Κωνσταντίνου Ξενάκη, Γ. Στοιχεία για την επαναστατικότητα του Κ. Ξενάκη στα εικαστικά, Δ. Η επαναστατικότητα του Κ. Ξενάκη στην θεματική του. Ε. Βιβλιογραφία, ιστότοποι και σχετικά video. Σήμερα αναρτώνται: Στ. Προτάσεις για εκπαιδευτικές δράσεις.
Στ. ΠΡΟΤΆΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΉΣ / ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΉΣ ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗΣ
Η αξιοποίηση ενός Μουσείου στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι ένα τεράστιο ζήτημα με πολύ καλές πρακτικές και πλούσια βιβλιογραφία.
Στην περίπτωσή μας ζητούμενα είναι:
α) η διαρκής σχέση της Πινακοθήκης "Κωνσταντίνος Ξενάκης" με την εκπαιδευτική κοινότητα, β) η ανάπτυξη της αισθητικής παιδείας των μαθητών μέσα από τον μοντερνισμό και το παράδειγμα του Κωνσταντίνου Ξενάκη,
γ) η έμπνευση και η καλλιέργεια της εικαστικής -και όχι μόνο- έκφρασης των μαθητών.
Οι προτάσεις που ακολουθούν είναι ενδεικτικές. Οι εκπαιδευτικοί αλλά και οι μαθητές έχουν την δυνατότητα να αξιοποιήσουν την Πινακοθήκη "Κωνσταντίνος Ξενάκης" με βάση τις δικές τους ανάγκες και ενδιαφέροντα.
Το ζητούμενο είναι πώς θα μπορούσε να γίνει πιο ενδιαφέρουσα και αποτελεσματική μια εκπαιδευτική επίσκεψη στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης /Πινακοθήκη "Κωνσταντίνος Ξενάκης". Το σίγουρο είναι ότι οι εκ[παιδευτικοί χρειάζεται να έχουν ήδη επισκεφθεί την Πινακοθήκη και ασχοληθεί κάπως με την ζωή και το έργο του καλλιτέχνη.
Η σχέση του σχολείου με το Μουσείο θα μπορούσε να οδηγήσει σε:
- Εκπαιδευτική επίσκεψη στην Πινακοθήκη
- Project πχ στο πλαίσιο ενός Ομίλου, ενός προγράμματος, μιας συνεργασίας με άλλα σχολεία
- Ημερίδα για τον Κ. Ξενάκη με παράλληλες δράσεις των μαθητών.
- Εμπλουτισμός της διδασκαλίας ενός μαθήματος (Γλώσσα, Ιστορία, Χημεία, Γεωγραφία, Πληροφορική κλπ.) με έργα του Κ. Ξενάκη. Σε ποια διδακτική ενότητα/ μάθημα/τάξη/πρόγραμμα μπορεί να ενταχθεί λειτουργικά κάποια θεματική του Κ. Ξενάκη (πχ η έννοια της επικοινωνίας, της παγκοσμιοποίησης, της επαναστατικότητας);
- Καλλιτεχνική έκφραση των μαθητών πέραν της σχολικής κοινότητας
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
Ο/Η εκπαιδευτικός καλό είναι να προετοιμάζει εγκαίρως την εκπαιδευτική επίσκεψη ή δραστηριότητα στην Πινακοθήκη. Για παράδειγμα θα μπορούσαν:
- Να τεθούν προς διερεύνηση κάποια ερωτήματα/θέματα σχετικά με τον Κ. Ξενάκη που να έχουν και βιωματικό χαρακτήρα για τους μαθητές.
- Να παρουσιαστούν κάποια έργα ή video ως αφόρμηση για μια διδακτική ενότητα
- Να ερωτηθούν οι μαθητές πώς οι ίδιοι θα απέδιδαν καλλιτεχνικά ένα θέμα που απασχόλησε και τον Κ. Ξενάκη
- Να διερευνηθεί από κοινού με τους μαθητές πώς θα ήθελαν να προχωρήσουν στην επαφή τους με το έργο του Κ. Ξενάκη, το χρονοδιάγραμμα, πιθανά προϊόντα.
- Πριν την επίσκεψη στον χώρο, καλό θα ήταν να ανατεθούν σε άτομα ή ομάδες μικρές/σύντομες "εισηγήσεις/ξεναγήσεις" για την ίδρυση του Μουσείου/Πινακοθήκης, βιογραφικές πληροφορίες, καλλιτεχνικά ρεύματα/κινήματα κλπ. Ο ρόλος του "ξεναγού" στον χώρο συνήθως αρέσει στα παιδιά.
- Επίσης θα μπορούσε να τους δοθεί πληροφοριακό υλικό και δικτυογραφία, ώστε να αναζητήσουν μόνοι τους ό,τι σχετικό τους ενδιαφέρει.
Κατά την ΠΕΡΙΉΓΗΣΗ στον χώρο της Πινακοθήκης καλό θα ήταν:
- Να δοθεί στους μαθητές ένα σχεδιάγραμμα του χώρου με τις βασικές ενότητες και
- ένα Φύλλο Εργασίας προσαρμοσμένο στις ανάγκες της συγκεκριμένης επίσκεψης. Το Φύλλο εργασίας θα μπορούσε να έχει πληροφοριακό ή και παιγνιώδη χαρακτήρα.
- Επίσης, θα μπορούσαν οι μαθητές να φωτογραφίζουν κάποια έργα που τους έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση.
Μετά την ΠΕΡΙΉΓΗΣΗ, στο τραπέζι δημιουργικότητας του Μουσείου ή στην τάξη θα μπορούσαν να τεθούν διάφορα θέματα προς συζήτηση και διερεύνηση. Ενδεικτικά:
- Μετά την περιήγησή μας στον χώρο της Πινακοθήκης, ξαναρίξτε μια ματιά στα ερωτήματα. Απαντήθηκαν πιθανά ερωτήματά σας ή εμπλουτίστηκαν οι απαντήσεις σας; Θα προσθέτατε ή θα αναδιατυπώνατε κάποια καινούρια; Συμπληρώστε την λίστα.
- Ποια έργα του Κωνσταντίνου Ξενάκη. σας έκαναν περισσότερη εντύπωση; Περιγράψτε τα και εκφράστε τις σκέψεις σας γι’ αυτά. Οι φωτογραφίες που "τραβήξατε" πιθανόν να σας χρειαστούν.
- Από τα θέματα που απασχόλησαν τον Κ. Ξενάκη ποιο θεωρείτε περισσότερο ενδιαφέρον ή σημαντικό και γιατί;
- Υπάρχει κάτι για το οποίο θα θέλατε να ασκήσετε κριτική στον Κωνσταντίνο Ξενάκη, να εκφράσετε κάποια ένσταση;
- Αν ο Κ. Ξενάκης βρισκόταν απέναντί σας, τι θα θέλατε να τον ρωτήσετε ή να του πείτε;
- Τελικά, βρίσκετε ότι ο ΚΞ υπήρξε μια επαναστατική φυσιογνωμία; Πώς θα το τεκμηριώνατε;
- Τι θα μπορούσατε να κάνετε ατομικά ή ομαδικά, αξιοποιώντας την εμπειρία της επίσκεψής σας στην Πινακοθήκη;
Σχολείο και Μουσείο/Πινακοθήκη
- Σε ποια διδακτική ενότητα/ μάθημα/τάξη/πρόγραμμα θα μπορούσατε να εντάξετε την έννοια της “επαναστατικότητας”;
- Πώς θα μπορούσε να γίνει πιο ενδιαφέρουσα και αποτελεσματική μια επίσκεψη στο ΜΣΤ/Πινακοθήκη ΚΞ;
- Στην προετοιμασία της Γιορτής του Πολυτεχνείου ή για τα κινήματα των νέων, θα μπορούσατε να εντάξετε και κάποια πληροφορία από την δράση του ΚΞ.
- Θα μπορούσατε σε κάποια άλλη σχολική δραστηριότητα να συμπεριλάβετε έργα του ΚΞ; Σε ποια εκδήλωση ακριβώς και με ποια έργα του;
- Οργανώστε στο σχολείο σας μια ημερίδα, στρογγυλό τραπέζι και προβολές για τον Κωνσταντίνο Ξενάκη με εικαστικούς, μαθητές κ.ά.
- Φιλοτεχνήστε στο σχολείο σας και σε συνεργασία με τους καθηγητές σας ένα έργο του ΚΞ.
- Σας ενδιαφέρει να κάνετε μια εκπαιδευτική επίσκεψη στο Μουσείο ή να υλοποιήσετε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα; Πώς το φαντάζεστε;
- Υιοθετήστε ως τμήμα/τάξη/σχολείο το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης/Πινακοθήκη “Κωνσταντίνος Ξενάκης” ή ένα έργο του, και σε συνεργασία μ’ αυτό αναλάβετε σχετικές πρωτοβουλίες. Δημιουργήστε μια ομάδα εθελοντών της Πινακοθήκης.
- Συνδιοργανώστε με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Σερρών/Πινακοθήκη "Κωνσταντίνος Ξενάκης" έκθεση μαθητικών έργων σε διάλογο με τα αντίστοιχα εκθέματα.
Δραστηριότητες
- Βρείτε διάφορα stencil ή/και δημιουργήστε τα δικά σας και στην συνέχεια φιλοτεχνήστε ένα δικό σας έργο σύμφωνα με το στυλ του ΚΞ ή κάτι εντελώς προσωπικό.
- Εμπνευσμένοι από την επαναχρήση των ready mades (objets trouvés), βρείτε ένα αντικείμενο ευρείας κατανάλωσης και ανασημασιοδοτήστε το.
- Δημιουργήστε το δικό σας Βιβλίο της Ζωής. Δώστε του έναν υπερρεαλιστικό τόνο.
- Αναζητήστε στο διαδίκτυο και αποκωδικοποιήστε τα σημεία-σύμβολα-κώδικες του ΚΞ και καταγράψτε τις σε ένα “λυσάρι”. Προσπαθήστε να βρείτε σχέδια-σύμβολα δικής του έμπνευσης.
- Στο πλαίσιο του μαθήματος των ξένων γλωσσών μεταφράστε κείμενα/συνεντεύξεις κλπ ή υποτιτλίστε κάποιο video. Μπορείτε, επίσης να ετοιμάστε ξενόγλωσσα μικρά κείμενα με ανάλογα έργα του ΚΞ ως διαφημιστικά έντυπα ή σποτάκια. Συζητήστε τα λογοπαίγνιά του.
- Στα προγράμματα e-twinning μπορείτε να προωθήστε την συνεργασία με σχολεία του εξωτερικού για την μοντέρνα τέχνη ή σε θέματα που απασχόλησαν τον ΚΞ ή και να αντιπαραθέσετε σε διάλογο έργα τέχνης από διαφορετικές κουλτούρες.
- Επιλέξτε ένα από τα θέματα (λχ Κίνδυνος, STOP, απαγορεύεται, παράθυρα, αδιέξοδο, χάος, φυλαχτά κλπ) που πραγματεύτηκε ο Κ. Ξενάκης και φιλοτεχνήστε ένα δικό σας έργο (οποιασδήποτε φόρμας).
- Φωτογραφίστε ένα συγκεκριμένο θέμα του ενδιαφέροντός σας (λχ. αδιέξοδο, κώνος, μηχανές, άνθρωπος) και μετά προσπαθήστε να φιλοτεχνήσετε ένα ανατρεπτικό κολλάζ.
- Φιλοτεχνήστε με δημιουργικό τρόπο μια κάρτα/αφίσα/πρόσκληση/εγκατάσταση/ graffiti κλπ, εμπνευσμένη από το έργο του ΚΞ.
- Στο πλαίσιο της δημιουργικής γραφής, γράψτε ένα ποίημα, ένα διήγημα, δοκίμιο, άρθρο κλπ βάσει κάποιου εικαστικού έργου του Κ. Ξενάκη ή καταλήγοντας σ' αυτό. Θα μπορούσατε, επίσης, να εμπλουτίσετε ένα προσωπικό σας κείμενό σας με κάποιο έργο (ή και περισσότερα) του ΚΞ, που θεωρείτε ότι με κάποιο τρόπο συνδέονται/διαλέγονται.
- Αναρτήστε έξυπνα video για τον Κωνσταντίνο Ξενάκη σε TicToc, Instagram, FaceBook κλπ.
- Σκηνοθετήστε φιλμάκια ντοκιμαντέρ ή μυθοπλασίας με βάση κάποια έργα του Ξενάκη.
Περιβάλλοντα-δράσεις
- Σχεδιάστε μια δράση εμπνευσμένη από το έργο του Ξενάκη και μετά καλέσετε το κοινό σε διάλογο. Μπορείτε να επαναλάβετε την δράση με την Εφημερίδα.
- Σχεδιάστε μια δράση-παιχνίδι λαβυρίνθου με σήματα τροχαίας ή και βέλη.
- Σχεδιάστε ένα παιχνίδι θησαυρού με οδηγίες σε κώδικες-σημεία-σύμβολα του Κ.Ξ.
- Σχεδιάστε μια δράση-happening (ίσως σαν αυτή στο Malmö της Σουηδίας) με κώνους τροχαίας, και μετά συζητήστε με το κοινό..
- Δημιουργήστε ένα σκάκι εδάφους με πιόνια εμπνευσμένα από τον ΚΞ.
- Σε επίπεδο θεατρικού παιχνιδιού αυτοσχεδιάστε μια ανάγνωση της γλώσσας του Κ.Ξ. Επιδίωξη μια νέα Βαβέλ, η απουσία επικοινωνίας, η μοναξιά, πιθανές διέξοδοι (;).
Τέλος θα ήταν πολύ καλό για όλους μας, αν θα θέλατε εκπαιδευτικοί και μαθητές να καταθέσετε καλές πρακτικές και τις δικές σας προτάσεις εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής αξιοποίησης του Μουσείου/Πινακοθήκης, ώστε να εμπλουτίσουμε τις προτεινόμενες δραστηριότητες. Σημειώστε τις στα σχόλια παρακάτω.
Αν πάλι, θέλετε να συζητήσουμε/αναζητήσουμε από κοινού κάτι που να σας εξυπηρετεί, ευχαρίστως να το κάνουμε.
.JPG)
