1922: Η τραγωδία του Ελληνισμού

Για τα 70 χρόνια από Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 το Ελληνικό Γυμνάσιο και Λύκειο Dortmund διοργάνωσαν Εκδήλωση-Ημερίδα Μνήμης στις 13 Δεκεμβρίου 1992 με την συμμετοχή μαθητών και καθηγητών.

1. Χαιρετισμός από τον Διευθυντή του Λυκείου (Ι. Νικολαΐδη) και τον Γενικό Πρόξενο του Dortmund (Γ. Χριστοφή)

Μικρασιατικός Πόλεμος

2. Διεθνή αίτια του Μικρασιατικού Πολέμου. Ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων

3. Αίτια του Μικρασιατικού Πολέμου στην Ελλάδα. Η οικονομία της Ελλάδας. Μεγάλη Ιδέα. Εθνότητες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ποντιακός Ελληνισμός. Εθνικός Διχασμός.

4. Διπλωματία. Κεμάλ Ατατούρκ. Ο ελληνικός στρατός στην Μ. Ασία. Αίτια της καταστροφής. Συνέπειες της καταστροφής. Επαναστατική κυβέρνηση 1922 

5. Η Δίκη των εξ: από τον φιλόλογο Αθανάσιο Κορομπόκη

6. Πολιτισμικές συνέπειες. Διπλωματία. Προσφυγισμός. 

7. Η ένταξη και προσφορά των προσφύγων: από τον φιλόλογο Ευάγγελο Κυριάκη

8. Ο Μικρασιατικός Πόλεμος στη νεοελληνική λογοτεχνία-1: από το Ελληνικό Γυμνάσιο Dortmund. Εισαγωγή: από την Διευθύντρια κ. Ηρώ Αργυράκη. Μαθητές διαβάζουν αποσπάσματα σχετικών λογοτεχνικών έργων.

9. Ο Μικρασιατικός Πόλεμος στη νεοελληνική λογοτεχνία-2: από το Ελληνικό Γυμνάσιο Dortmund. Μαθητές διαβάζουν αποσπάσματα σχετικών λογοτεχνικών έργων.

10. 1922: Η τραγωδία του Ελληνισμού: από τον φιλόλογο Γιώργο Αποστολίδη

Μέθη ρόδου

 

Αχ να μπορούσα να σας κοινωνήσω 

λίγο βελούδο κόκκινο, 

άρωμα 

ρόδου!

Γραμμές των οριζόντων

 

Περιμένοντας την Ανάσταση

Περιμένοντας την Ανάσταση

το δράμα αναβίωσε

Προδοσία. Σταύρωση. Επιτάφιος θρήνος.

Ευτυχώς τα χρώματα και μύρα της Άνοιξης

μαζί με την αρμύρα του φλοίσβου

και το χρυσάφι του δύοντος εξαπτέρυγου

διέσωσαν κάπως την τιμή του περιφερόμενου Νυμφίου 

15-20 λεπτά μετά η σκόνη των εποχούμενων πιστών κατακάθισε 

και στον ορίζοντα απόμεινε μόνος ο Σταυρωμένος

μέχρι την αποκαθήλωσή του. 

Τέχνη, εντός και εκτός, επί των τοίχων

 

Σάκης Παπαδημητρίου, Παίζοντας κυνηγητό και κουτσό με τον Χούλιο Κορτάσαρ

 

[Παίζοντας κυνηγητό και κουτσό με τον Χούλιο Κορτάσαρ]

[…]

Ο Τσάρλι Πάρκερ του λέει (ή μάλλον ο Κορτάσαρ κάνει τον υποβολέα): «Η τζαζ δεν είναι μόνο μουσική.» Και ο Πάρ­κερ δεν είναι μόνο ο σαξοφωνίστας, το «πουλί», «ο άγγελος ανάμεσα στους ανθρώπους» ή έστω «ο άνθρωπος ανάμεσα στους αγγέλους», ο δαίμονας, ο φευγάτος ή το φάντασμα του εαυτού του...: Ξέρω πολύ καλά πως για μένα ο Πάρκερ έχει πάψει να είναι ένας τζαζίστας και πως η μουσική του μεγαλοφυΐα είναι σαν πρόσοψη, κάτι που όλος ο κόσμος μπορεί να καταφέρει να καταλάβει και να θαυμάσει, αλλά που καλύπτει άλλο πράγμα, και αυτό το άλλο πράγ­μα είναι το μόνο που θα έπρεπε να με ενδιαφέρει, ίσως γιατί είναι το μόνο που αληθινά ενδιαφέρει τον Πάρκερ.

Ποια είναι αυτή η παντοδύναμη έλξη που τον μαγνητίζει - όχι μόνο στην περίπτωση Πάρκερ αλλά και στη ζωή του όλη. Και πώς να μας εξηγήσει ποιο είναι αυτό το «άλλο πράγμα». Μπλέκεται στα ορνιθοσκαλίσματα της σκέψης του μουσικού, μπερδεύεται στα μονοπάτια του ταραγμένου εγκεφάλου του, παρασύρεται από τα ξεσπάσματά του. Εκεί που νομίζει ότι τον παρακολουθεί, ότι βρίσκεται δίπλα του, κάτι συμβαίνει και τον χάνει. «Ξαφνικά ακούω την άλλη του φωνή, τη φωνή του όταν είναι... πώς να το πω, πώς να περιγράψω τον Πάρκερ όταν είναι στη δική του όχθη, κιόλας απομονωμένος γι’ άλλη μια φορά, κιόλας φευγάτος.» Οι συζητήσεις του με τον σαξοφωνίστα οδηγούν σε αδιέξοδο. Ο Πάρκερ δεν τα βάζει κάτω: «...δεν μπορεί να μην υπάρχει άλλο πράγμα, δεν μπορεί να είμαστε τόσο κοντά, τόσο πολύ από την άλλη πλευρά της πόρ­τας... θα πεθάνω δίχως να έχω βρει... δίχως...»

Ο Τσάρλι Πάρκερ, υπαρξιακός μαραθωνοδρόμος που τρέχει και χτυπιέται σε ένα λαβύρινθο. Ψάχνει, κυνηγά χωρίς να ξέρει τι. Στο κατόπι του και ο Κορτάσαρ αλλά με εκλάμψεις λογικής κατά διαστήματα που τον κρατούν σε απόσταση και στη ζωή. Στην πραγματικότητα κι αυτός είναι ένας υπαρξια­κός μαραθωνοδρόμος (στο βιβλίο του Το κουτσό), αλλά στον Κυνηγό αφήνει τον Πάρκερ να κινείται πάντα μπροστά και χωρίς ανταγωνισμό. Αφήνει τον Πάρκερ, ως alter ego, να τον οδηγήσει εκεί που δεν είχε τολμήσει να προχωρήσει ο ίδιος.

Ο Πάρκερ του λέει «μου φαίνεται πως θέλησα να κο­λυμπήσω δίχως να υπάρχει νερό». Δεν είμαστε βέβαιοι ότι εκφωνήθηκαν πράγματι αυτοί οι διάλογοι και οι μονόλογοι, οι παραδοξολογίες του μουσικού και του συγγραφέα. Να κο­λυμπήσει πού; Να κολυμπήσει στη ρευστότητα του χρόνου; Μήπως να τρέξει με ταχύτητα που ξεπερνάει το ημερολόγιο; Και ποιο είναι το «άλλο πράγμα», ποια είναι η «άλλη όχθη», ποια είναι η «άλλη πόρτα» που οδηγεί στην «άλλη πλευρά»; Και πού βγάζει τελικά η «άλλη πλευρά»; Ερωτήματα με ανε­ξίτηλα τα ερωτηματικά τους. Τα συζητούμε κι ας μην εφαρμό­ζουν στις λέξεις. Συνεννοούμαστε μεταξύ μας. Ξέρουμε ότι τα βιώματα υπερτερούν και δεν ερμηνεύονται πλήρως. Σκοντά­φτουμε πάλι στο ανεξήγητο. Ο Κορτάσαρ το πολιορκεί, μια ζωή, από κάθε πιθανό άνοιγμα και ομολογεί: Γιατί δεν θα μπορέσω να κάνω όπως αυτός, γιατί δεν θα μπορέσω να χτυπήσω το κεφάλι μου στον τοίχο; Στην πραγματικότητα προτάσ­σω επιμελώς τις λέξεις που προσπαθούν να με περιγράφουν, θωρακί­ζομαι πίσω από εκτιμήσεις και υποψίες που δεν είναι παρά βλακώδης διαλεκτική. […]

Σάκης Παπαδημητρίου, Η τζαζ της λογοτεχνίας, έκδ. Σαιξπηρικόν, Θεσσαλονίκη, 2021, σ.54-56

Βιολί και Πιάνο. Συναυλία 16/4/2022